Bijeenkomst Koningin Máximakazerne, Schiphol

25 september hield de Vereniging Beveiligingsprofessionals Nederland (VBN) een bijzondere themadag in de Koningin Máximakazerne van de Koninklijke Marechaussee (KMAR) op Schiphol. Met 35 deelnemers en een exclusieve rondrit over het luchthaventerrein werd het een evenement dat op een hoge waardering mocht rekenen.

Onder leiding van gastheer en VBN-lid Ronald Donia MSc kregen de leden een kijkje achter de schermen van de beveiliging van de burgerluchtvaart. Sinds 1994 voert de KMAR de politietaak uit op Schiphol, met als kerntaken grensbewaking, terrorismebestrijding en de beveiliging van objecten en personen. Het is een van de voorbeelden waarbij de krijgsmacht taken heeft in het publieke domein. De organisatie telt 8.500 medewerkers, oplopend naar 10.000 in 2030, aangevuld met een naar 5000 man groeiend aantal reservisten.

Publiek-private samenwerking

Schiphol behoort tot de best beveiligde luchthavens ter wereld en dat zou niet mogelijk zijn zonder samenwerking tussen publieke en private partijen. De luchthaven, de luchtvaartmaatschappijen en de KMAR dragen met andere partners een gezamenlijke verantwoordelijkheid. “Publiek-private samenwerking is overigens vrijwillig”, vertelde Ronald Donia, “maar niet vrijblijvend,” Dat is bijvoorbeeld goed te merken bij de afhandeling van luchtvracht. Als elke vrachtwagen pas op schiphol grondig gecontroleerd zou worden, zou er ‘een file tot Maastricht’ ontstaan. Om luchtvracht veilig en snel aan boord van een vliegtuig te krijgen is daarom een veilige luchtvrachtketen ingericht. Hierbij kunnen producenten, transporteurs en logistieke bedrijven zich laten certificeren, waarvoor aan bepaalde beveiligingseisen voldaan moet worden. Vervolgens kunnen zij snel en veilig vracht aan elkaar leveren. 

Naast de klassieke bewaking spelen cyberweerbaarheid, risicogebaseerd toezicht en internationale samenwerking een steeds grotere rol. Inlichtingen spelen een sleutelrol, vooral bij de bestrijding van terroristische dreigingen. Daarom is voor de hele KMAR gekozen voor een landelijke aansturing en internationale samenwerking. Naast grensbewaking zorgt de KMAR onder andere voor beveiliging van paleizen, het Catshuis, De Nederlandsche Bank, ambassades en bedreigde personen. Verder valt bijstand van de politie onder het takenpakket.

Hoge verantwoordelijkheid

Op Schiphol valt alles achter de security onder het KMAR-domein. Dat wil overigens niet zeggen dat de KMAR als enige verantwoordelijk is. De luchthaven en de luchtvaartmaatschappijen dragen ook een hoge verantwoordelijkheid waar het gaat om de beveiliging. De luchthaven zorgt onder andere voor hoogwaardige technische beveiliging. Ook is Schiphol verantwoordelijk voor particuliere beveiliging voor passagiers- en bagagecontrole. De KMAR houdt hierop toezicht en zorgt eveneens voor achtergrondonderzoek naar medewerkers. Verder handelt de KMAR klachten af over de beveiliging, maar dat gebeurt volgens Donia gelukkig relatief weinig. In de toekomst zullen veel minder beveiligers nodig zijn. Nu zijn het er nog tien voor twee ‘security lanes’. In de toekomst zullen naar verwachting twee beveiligers tien ‘security lanes’ kunnen bemannen. “Schiphol is een kleine stad”, besloot Donia, “met 60000 medewerkers en honderdduizenden bezoekers per dag. Samen zorgen we ervoor dat alles veilig blijft verlopen.”

NAVO-top

Kapitein Herman Demmers, voormalig hoofd Gewapende Beveiliging Burgerluchtvaart, nam de aanwezigen mee in de voorbereidingen rond de NAVO-top van juni dit jaar. Daarbij waren de Polderbaan en het Romeo-platform op Schiphol cruciale locaties voor de ontvangst van internationale delegaties. De beveiliging vergde maandenlange voorbereiding, nauwe samenwerking met partners zoals de luchthaven, defensie, de politie en de inzet van extra eenheden. “Ons doel is altijd een waardig en veilig verloop, of het nu gaat om een staatsbezoek of een incident in de vertrekhal”, zei Demmers. De NAVO-top vergde een ingewikkelde logistiek. De delegaties kwamen met hun eigen vliegtuigen, waarvoor de Polderbaan tijdelijk als parkeerterrein werd gebruikt. Alleen al Trump kwam behalve met de Airforce One met nog een aantal transportvliegtuigen. Het betekende vele overuren voor de medewerkers, maar daar werd volgens Demmers niet over geklaagd. “Als het erop aankomt”, is het motto van de KMAR en dit werd ook tijdens deze operatie waargemaakt volgens de kapitein.

Indrukken en reflectie

Wat de dag extra bijzonder maakte, was de locatie natuurlijk, maar zeker ook de bijzondere rondrit per bus over de platforms van de luchthaven. Een uitspraak die men zelden hoort tijdens een VBN-bijeenkomst: “We moeten even stoppen, want er moet een vrachtvliegtuig de baan op” typeerde de dynamiek.

De VBN dankt Ronald Donia, Herman Demmers en het gehele team van de KMAR voor hun inzet, openheid en gastvrijheid.