Relatieve deprivatie

Berndt RIf24 februari 2011

Sinds drie jaar ben ik als docent verbonden aan de Haagse Hogeschool. Een paar dagen geleden was ik bezig mijn sheets voor het laatste college van de Post HBO opleiding Criminologie nog eens kritisch tegen het licht te houden. Naar aanleiding van een recent gesprek met een collega security manager besloot ik een sheet aan mijn college toe te voegen met daarop de begrippen ´relatieve deprivatie´ en ´legitimiteit van het management´. Mijn idee was om een discussie met de studenten uit te lokken. U vraagt zich nu vast af waar het gesprek met ‘onze’ collega security manager over ging. Tijdens het gesprek stelde onze collega de retorische vraag ‘wat doet onzekerheid over de (eigen) toekomst bij het bedrijf waar iemand werkzaam is met een mens’. Die mens ziet ook dat vrienden in zijn omgeving werkeloos worden en in financiële problemen terecht komen. Voor de context waarin deze waarnemingen gedaan worden lijkt als naar het management van het gemiddelde bedrijf gekeken wordt het motto te gelden ‘ieder voor zich en god voor ons allen’, aldus onze collega. Boven ´een zeker niveau´ lijkt iedereen voor elkaar te zorgen, op de werkvloer en in het middenkader vallen de klappen. Waarden en normen zijn mooi, maar tijdens een periode van economische achteruitgang lastig te handhaven voor manager. Wat heeft deze nieuwe bedrijfscultuur die lijkt te ontstaan, het beste te kenmerken met het woord verharding, voor gevolgen? Onze collega was zeer positief, tenminste voor wat betreft zijn eigen toekomst. Hoe minder legitimiteit het management binnen het bedrijfsleven heeft, omdat zij alleen voor zichzelf lijkt te zorgen, hoe meer er in de toekomst te beveiligen valt. Beveiliging is dan immers het antwoord van mensen ‘die er (nog) wel bij horen’ op de problemen die de mensen die ‘er niet (meer) bij horen’ veroorzaken. Wat mij betreft een schrikbeeld. Onze collega vervolgde het gesprek met een volgende retorische vraag. Moeten wij, als security professionals, een afwachtende houding aannemen of moeten wij de gevolgen va n de trend die zich lijkt te ontwikkelen proactief signaleren? Is extra beveiliging een antwoord op toegenomen maatschappelijke verschillen, en de spanningen die daar uit voortkomen, of moeten wij als security professionals aangeven dat beveiliging geen structurele oplossing is voor de veranderende cultuur en de verharding in de samenleving? Als de oorzaak van problemen de cultuur is waarbinnen legitimiteit afneemt omdat beslissers ‘niet zeggen wat zij doen, en niet doen wat zij zeggen’ is beveiliging dan nog wel de oplossing? Wat onze collega betreft was het antwoord simpel, gewoon de diensten leveren en niet naar de oorzaken kijken. Goed voor de werkgelegenheid binnen beveiligingsland. De toekomst ziet er zonnig uit. Zelf ben ik er nog niet helemaal uit.